Wat de veiligheidsraad onder andere onderscheid ten opzichte van andere VN- organen, is dat de veiligheidsraad bevoegd is om besluiten te nemen die de leden verplicht zijn op te volgen (zogenoemde resoluties). Onder andere het instellen van sancties en het inzetten van militaire middelen vallen onder deze bevoegdheid.
Hierna worden de overige functies en bevoegdheden opgesomd:
• partijen oproepen geschillen met vreedzame middelen te beslechten;
• alle geschillen en situaties onderzoeken die kunnen leiden tot internationale wrijving, en aanbevelingen doen voor methodes om geschillen te beslechten of de voorwaarden voor een schikking;
• vaststellen of er sprake is van een bedreiging van de vrede of een daad van agressie, en te nemen maatregelen aanbevelen;
• betrokken partijen oproepen zich te houden aan de voorlopige maatregelen die de Raad noodzakelijk of wenselijk acht om verslechtering van een situatie te voorkomen;
• de leden van de Verenigde Naties oproepen om geweldloze maatregelen (bijv. sancties) te treffen om besluiten van de Raad te laten uitvoeren;
• aanmoedigen van de vreedzame beslechting van lokale geschillen in het kader van regionale akkoorden en het gebruik maken van dergelijke regionale akkoorden voor de uitvoering van op het gezag van de Raad ondernomen dwangacties;
• aanbevelingen doen aan de Algemene Vergadering voor de benoeming van de Secretaris-Generaal en de verkiezing, samen met de Algemene Vergadering, van de rechters van het Internationaal Gerechtshof;
• het Internationaal Gerechtshof verzoeken advies uit te brengen over juridische kwesties;
• aanbevelingen doen aan de Algemene Vergadering voor de toetreding van nieuwe leden tot de Verenigde Naties ;
• plannen opstellen voor een stelsel van wapenbeheersing (Europa-nu,2015).
Zoals hierboven is beschreven heeft de veiligheidsraad behoorlijk wat taken en bevoegdheden wat dit tot een krachtig orgaan maakt. Echter heeft zij ook een achilleshiel, namelijk: het vetorecht van de permanente leden.
In een aantal situaties waarin de veiligheidsraad met een duidelijke boodschap moet komen, zoals bijvoorbeeld in Syrië, krijgt zij te maken met tegenstrijdige belangen en overtuigingen van de diverse leden. Het feit dat één van de permanente leden een besluit kan tegenhouden, maakt het tot een minder krachtig orgaan. Omdat zij niet kan instaan voor het beschermen van burgers tegen wreedheden op grote schaal.
Daarnaast zijn er ook kritische geluiden hoorbaar met betrekking tot de permanente leden. Want zijn dit nog wel de belangrijkste landen op het wereldtoneel of moeten er een aantal landen aan toegevoegd worden? Zoals Brazilië en India.
Amnesty international, wat opkomt voor de mensenrechten, verwijten de veiligheidsraad dat er nog te weinig gedaan wordt om burgers tegen terreurgroeperingen. Burgers worden nog te weinig beschermd tegen groeperingen als de Islamitische Staat, El-Shabaab en Boko Haram. Dat melden zij in hun jaarverslag van 2015. Zij zien kansen voor de veiligheidsraad om hier iets tegen te doen wanneer zij hun veto recht inleveren. Een meerderheid in de raad zou dan al voldoende zijn om besluiten te nemen tegen deze misdadige groeperingen die een gevaar zijn voor de burgers.
Bepaalde wereldgebieden worden niet vertegenwoordigd in de veiligheidsraad. Grote delen zoals Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië hebben geen inspraak. Een oplossing hiervoor is om deze delen, regionale permanente lidmaatschap te geven, zodat ook zij inspraak krijgen en die bevolking kunnen vertegenwoordigen.
Je kunt je dus afvragen of de samenstelling en de werking van de Veiligheidsraad nog wel van deze tijd is. De Veiligheidsraad is namelijk na de tweede wereldoorlog opgericht en toen waren de politieke en economische machtsverhoudingen in de wereld totaal anders dan nu. De Veiligheidsraad, en ook de VN als geheel, moet dus mee ontwikkelen met haar tijd om de problemen van nu de dag het hoofd te kunnen bieden.
Amnesty heeft dus twaalf hervormingsvoorstellen opgesteld en dit in een rapport verwerkt. Op dit moment is de VN niet krachtig genoeg om de problemen te behandelen. Daardoor is ook de naam United Nothing ontstaan. Er wordt gespot met het feit dat de VN te weinig kan bewerkstelligen op dit moment. Door hervormingen zou de VN meer daadkracht moeten krijgen en effectiever worden.