LVB staat voor licht verstandelijke beperking, dit houdt in mensen met een IQ tussen de 50 en de 70. Dit gaat gepaard met beperkingen in het sociale aanpassingsvermogen. (Zoon, 2012) Het Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-IV-TR) stelt dat een (licht) verstandelijke beperking zich kenmerkt door intellectueel functioneren dat duidelijk onder het gemiddelde ligt. Tegelijkertijd is er sprake van beperkingen van het aanpassingsgedrag op twee van de volgende gebieden; zelfverzorging, communicatie, zelfstandig wonen, zelfstandig beslissingen nemen, werk, gezondheid, veiligheid, ontspanning, sociale en relationele vaardigheden en intellectuele vaardigheden. (APA, 2000) De DSM V bevat geen intelligentiequotiënt (IQ) meer als onderdeel van de diagnostische criteria. (APA, 2013) Dit met als doel dat de nadruk niet meer wordt gelegd op het IQ, maar op de weerslag van de (licht) verstandelijke beperking op het aanpassingsgedrag. De ernst van de verstandelijke beperking wordt dan meer gekenmerkt door de mate van het adaptief functioneren dan door het IQ. Kortom is een LVB dus een verstoring in de ontwikkeling van de hersenfuncties, die op vele manieren kan zijn ontstaan. Factoren die hierbij een rol spelen zijn onder andere; omgevingsfactoren, schade en genetische aanleg. De doelgroep LVB is een erg kwetsbare doelgroep. Factoren die hierin een rol spelen zijn; leerproblemen, medische organische problemen, psychiatrische stoornissen en problemen in het gezin en de sociale context. Deze problemen uitten zich vaak in gedragsproblemen. (Moonen & Verstegen, 2006) Op verschillende gebieden ervaren LVB’ers dus problemen, zo ook op het gebied van seksualiteit. Volgens het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid ‘omvat seksualiteit het geheel aan gevoelens, gedachten, opvattingen, fantasieën, verlangens en gedragingen die seksueel getint kunnen zijn. Seksualiteit is verbonden met genderrollen, seksuele oriëntatie, seksuele identiteit, intimiteit, plezier, erotiek en voortplanting.’ Zo lopen mensen met een licht verstandelijke beperking een groter risico om slachtoffer te worden van seksueel grensoverschrijdend gedrag dan mensen van een normaal begaafd niveau vanwege hun kwetsbaarheid (Carr, O’Reilly, Walsh, & McEvoy, 2007) Deze kwetsbaarheid heeft te maken met verschillende oorzaken, zoals een lager zelfbeeld, geringere weerbaarheid en sociale redzaamheid. Ook hebben LVB’ers moeite met het herkennen en aangeven van eigen en andermans grenzen. Een gebrek aan communicatieve vaardigheden, de capaciteiten om intieme relaties aan te gaan en sociale isolatie kunnen hierbij ook een rol spelen (Carr, O’Reilly, Walsh, & McEvoy, 2007). Daarnaast is seksueel gedrag complex sociaal gedrag (Vanwesenbeeck, van Zessen, Ingham, Jaramazovic, & Stevens, 1999). Socialde regels zijn voor mensen met een licht verstandelijke beperking minder bekend dan bij mensen met een normaal begaafd niveau. Ook zijn mensen met een licht verstandelijke beperking minder goed in staat om op een goede en effectieve manier te communiceren over hun seksuele behoeften en wensen. (De Beer, 2011). Tevens hebben mensen met een LVB problemen met reflecteren op zichzelf. Dit is nodig om betekenis te kunnen geven aan nieuwe interactieve opgedane ervaringen en om daarnaast bepaalde vaardigheden te kunnen integreren in het eigen handelen van de LVB’er.(De Graaf, 2003). Door gebrek aan reflectief vermogen en het lagere cognitieve vermogen van een LVB’er is het erg moeilijk voor hen om gevolgen van hun eigen gedrag te kunnen overzien. Dit vergroot de kans op negatieve seksuele ervaringen. Tenslotte stelt de Graaf, dat de kennis van het eigen lichaam matig is, waardoor een goede basis van het ontwikkelen van een ik-besef ontbreekt. Daarentegen verschilt de seksuele beleving van LVB’ers niet van die van de gemiddelde bevolking. Ook het toekomstbeeld dat LVB’ers hebben valt samen met dat van de gemiddelde bevolking, ook LVB’ers verwachten later te trouwen of kinderen te krijgen. (Carr et al., 2007) De hierboven beschreven kwetsbaarheid op het gebied van seksualiteit, maakt dat het voor deze jongeren uiterst belangrijk dat er gekeken wordt naar het kennisgehalte op het gebied van seksualiteit bij deze doelgroep. Zoals is gebleken, vermindert kennis over seksualiteit de kwetsbaarheid van LVB’ers en verkleint het daarnaast ook de kans op seksueel misbruik. (Galea, Butler, & Iacono, 2004) Ook draagt het vergroten van de seksuele kennis onder LVB’ers bij aan het maken van betere keuzes op het gebied van seksualiteit. (Dukes & McGuire, 2009). Goede informatie over een gezonde seksuele ontwikkeling is erg belangrijk, omdat het bijdraagt aan het verminderen van angst en het doorbreken van taboes omtrent seksualiteit. (Carr et al., 2007).
...(download the rest of the essay above)