Leerjaar: 2015-2016
School: Het Passer College
Datum schrijven leesverslag: 30-11-15
1 . Zakelijke gegevens: schrijver, titel en genre
Auteur: Kader Abdolah
Titel: De reis van de lege flessen
Uitgever: De Geus
Plaats: Breda
Eerste druk: 1997
Aantal bladzijden: 156
Genre: Psychologische roman / Autobiografische roman
Motto:
Het gedicht op pagina 6 en 7 van Shamseddin Mohamad Hafez uit de gedichtenbundel Hafez.
2: Relevante gegevens over de schrijver
Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani (Iran, 1954), bekend onder zijn pseudoniem Kader Abdolah, is een Perzisch-Nederlandse schrijver die zich in 1988 vestigde in Nederland. Kader Abdolah debuteerde in 1993 met zijn verhalenbundel De Adelaars. Kader Abdolah groeide op in een omgeving waar de islam streng werd nagevolgd. Zijn vader was een verstandelijk gehandicapte tapijtrestaurateur, waardoor de jeugd van Kader niet gemakkelijk was. Hij moest immers de vaderrol op zich nemen.
In de hoop zijn betovergrootvader na te volgen, verdiepte Kader zich op een gegeven moment in de Westerse literatuur, wat ook een interesse in de Westerse samenleving met zich meebracht. Ook luisterde Kader stiekem naar Westerse stations en naar verzetszenders. In 1977 studeerde Kader af en sloot zich aan bij een linkse politieke partij, die zich verzette tegen het bewind van de sjah en de latere ayatollahs. In 1980 schreef hij twee verboden verhalenbundels met de titel “Wat willen de Koerden zeggen?”, onder het pseudoniem Kader Abdolah. Uit eerbetoon van twee vrienden die door de overheid werd geëxecuteerd, Kader en Abdolah, nam hij voortaan deze naam.
In 1985 moest Kader Abdolah om zijn politieke activiteiten Iran ontvluchtten en belandde uiteindelijk in 1988 in een asielzoekerscentrum in Apeldoorn, waarna hij later een huis in Zwolle betrok. In het jaar 2003 verhuisde hij naar Delft.
Om zich de Nederlandse taal eigen te maken, had Abdolah veel hulp aan de kinderboeken van Annie M.G Schmidt. Worstelend met de taal begon Kader Abdolah ook verhalen in het Nederlands te schrijven. Kader Abdolah debuteerde in 1993 met zijn verhalenbundel De Adelaars. De verhalen van Abdolah hebben vaak als onderwerp het leven tussen twee culturen en de verspreiding van bepaalde culturen over grote delen van de wereld.
3: Samenvatting
De ik-verteller, Bolfazl, krijgt een hoekhuis aangewezen in een dorp aan de IJssel om daar met zijn gezin in te trekken. Bolfazl is gevlucht uit Iran en probeert een nieuw leven te beginnen in Nederland. Hij is dan ook gemotiveerd om de Nederlandse taal te leren. Zijn nieuwe buurman, René, vormt samen met een andere man een homoseksueel stel, iets wat in Iran een groot taboe is. René heeft ook een dochter, Miranda en had eerst een ex-vrouw, Anneke. Toch krijgt Bolfazl steeds beter contact met René en de gesprekken worden ook inhoudelijker wanneer Bolfazl vordert in de Nederlandse taal. Bolfazl en René zoeken elkaar ook steeds meer op. Wel heeft Bolfazl nog steeds een grote moeite om zich de Nederlandse taal eigen te maken. De vrouw van Bolfazl heeft de taal ook sneller onder de knie dan haar echtgenoot, iets wat Bolfazl frustreert.
René zorgt ervoor dat Bolfazl een baantje krijgt bij een plaatselijke boer. Bolfazl heeft het naar zijn zin en is René erg dankbaar. Maar na een tijdje merkt Bolfazl op dat René niet meer thuis aanwezig is. Bolfazl raakt in paniek, René is immers de enige persoon met wie hij redelijk contact heeft in Nederland, nu is dat allemaal verdwenen.
Uiteindelijk komt Bolfazl erachter dat René ergens anders is gaan wonen. Hij heeft het nieuwe adres van René en besluit René op te zoeken. Eenmaal in het nieuwe adres van René ziet Bolfazl hoe René veranderd is. Eerder kon Bolfazl met hem nog een goed praatje houden, nu was dat helemaal niet meer het geval. René was veranderd in een oude, lusteloze man.
Na een tijdje gaat de telefoon bij Bolfazl, Anneke (de ex-vrouw van René) verteld dat René zelfmoord heeft gepleegd door zich voor een trein te werpen. In zijn afscheidsbrief beschrijft René dat hij gecremeerd wilt worden en alleen Anneke en Bolfazl aanwezig mogen zijn bij zijn crematie. Het besef dat René echt er niet meer is, komt bij Bolfazl pas na de crematie.
Met de nieuwe buurman, Jacobus, kan Bolfazl maar slecht contact maken. Op een gegeven moment komt Bolfazl erachter dat Jacobus treinmachinist is. Bolfazl verdenkt Jacobus dat hij René heeft overgereden. Hij wil meer weten over de dood van zijn oude vriend René, maar krijgt niks los van Jacobus.
Miranda, de dochter van René, stuurt Bolfazl op een gegeven moment een kaart, met daarin het adres van haar geschreven. Om meer achter de dood van René te komen besluit Bolfazl Miranda op te zoeken in Groningen. Eenmaal daar komt Bolfazl er achter dat de ex-vrouw van René, Anneke, ook in Groningen woont. Anneke heeft daar een nieuwe vriend, Henk. Henk is een kunstenaar en schildert Bolfazl op doek. Op een gegeven moment beseft Bolfazl dat hij niets meer kon doen aan de dood van René.
4: Verhaaltechniek
1 Ruimte
Het verhaal speelt zich af in een dorp aan de IJssel, deze plaats is waarschijnlijk op basis van het verleden van de auteur bepaald. De vertelperiode is ongeveer een aantal jaar.
2 Personages
Bolfazl:
Bolfazl is een vluchteling uit Iran en is de verteller van het verhaal. Hij worstelt veel met de Nederlandse cultuur en taal. Bolfazl is de hoofdpersoon en je leert hem verder ook kennen in het verhaal, hij is een rond karakter.
René:
René is de buurman van Bolfazl, hij is de enige die Bolfazl helpt in een hele moeilijke fase in zijn leven. Als René opeens verdwijnt, heeft Bolfazl het er echt heel moeilijk mee.
3 Vertelwijze
Het verhaal heeft een ik-perspectief. Er wordt weleens gebruik gemaakt van flashbacks, naar het verleden van de ik-verteller in Iran. Het boek is chronologisch verteld. Het verhaal is opgedeeld in 28 hoofdstukken.
4 Motieven
De dood, het verleden en onzekerheid.
5 Thema
Het thema is vooral de veeleisende aanpassing die allochtonen moeten doormaken om te kunnen integreren in Nederland. Zeker voor sommige individuen met een islamitische achtergrond is het moeilijk om zich daadwerkelijk goed aan te passen aan hun nieuwe omgeving. Dit probleem ondervond de schrijver namelijk ook en het is de bedoeling van de schrijver om dit probleem onder ogen te brengen onder het publiek.
6 Titelverklaring en verklaring motto
De titel “De reis van de lege flessen” staat enerzijds voor een gebeurtenis in het verleden van de hoofdpersoon. De lege flessen van de opa van Bolfazl werden na zijn dood door de oma van Bolfazl in een rivier gegooid. Deze lege flessen maakte uiteindelijk een reis via de rivier. Anderzijds zijn de lege flessen ook resten van wat ooit een leven was. De inhoud is ergens anders, maar de lege fles wordt vervoerd naar een andere plaats.
7 Schrijfstijl
De auteur maakt veel gebruik van korte zinnen. Het boek heeft een overzichtelijke opbouw en er wordt niet echt gebruik gemaakt van moeilijke woorden. Het verhaal leest vlot weg en geeft goed beeld van wat er plaatsvindt.
5: Beoordeling
Ik vind het verhaal aangrijpend, aangezien ik mezelf goed in de hoofdpersonage kan illustreren en daardoor het verhaal toch een soort van op een andere manier lees. De dood van René vond ik toch het meest schokkende van het verhaal. Deze gebeurtenis had een heel grote impact op Bolfazl, aangezien René de enige was met wie Bolfazl in dit vreemde land echt goed kon communiceren. Ik kan dit boek niet echt vergelijken met een film, aangezien ik nog nooit zo’n soort boek als deze heb gelezen.
De schrijfstijl van de auteur zorgt ervoor dat je jezelf goed kan verplaatsen en dat het verhaal overzichtelijk blijft. Daarnaast leest het boek vlot weg en worden de gebeurtenissen goed weer gegeven. Het verhaal is overzichtelijk en de thematiek grijpt me ook aan. Ik zal het boek zeker aanraden om voor je literatuurlijst te gaan lezen.